Wat is een causaal verband?

Het vereiste van een ‘causaal verband’ duidt op de relatie tussen oorzaak en gevolg. Bij strafbaar handelen wordt altijd de vraag gesteld of er voldoende verband bestaat tussen de handelingen van de verdachte en het gevolg dat de verdachte wordt verweten. Wanneer het gevolg niet geheel of onvoldoende is veroorzaakt door het handelen van de verdachte, kan de verdachte voor dit gevolg worden vrijgesproken.

Soms zijn er meerdere oorzaken relevant voor een ingetreden gevolg. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat iemand na een mishandeling is overleden, mede door een longontsteking. In dit geval moet worden nagegaan welke oorzaken strafrechtelijk gezien relevant zijn. Deze vraag moet worden beantwoord, omdat moet worden vastgesteld wie verantwoordelijk is voor het gevolg.

Wat zijn voorbeelden van strafbare feiten waarbij het causale verband een cruciale rol speelt?

 Bij bepaalde strafbare feiten speelt het causaliteitsvereiste een grotere rol. Voorbeelden hiervan zijn verkeersongevallen, het strafbare feit ‘dood door schuld’ en  het strafbare feit ‘mishandeling met de dood tot gevolg’.

Bij verkeersongevallen speelt de vraag of het handelen van de verdachte ook daadwerkelijk heeft geleid tot het ongeluk. Wij geven een voorbeeld. U wijkt onverwachts uit vanwege een op de weg springend hert. De bestuurder in de auto naast u let niet op, omdat deze aan het telefoneren is. Als gevolg hiervan ontstaat er een ongeluk. De andere bestuurder overleeft het ongeval niet. De vraag is vervolgens of u de dood heeft veroorzaakt met uw uitwijken, of dat de andere bestuurder het ongeluk zelf heeft veroorzaakt door te telefoneren. Waar ligt het causale verband?

Bij dood door schuld en mishandeling met de dood tot gevolg moet tevens worden bekeken of het handelen van de verdachte heeft geleid tot het ingetreden vervolg. Een vraag die hierbij vaak helpt is de vraag of het gevolg ook was ingetreden, als de gedraging van de verdachte wordt weggedacht. Hier kunnen we het voorbeeld van de longontsteking weer bijhalen. Als een arts vaststelt dat de mishandeling niets te maken heeft gehad met de longontsteking en de ingetreden dood, kunt u hiervoor niet verantwoordelijk worden gesteld. Dit is echter anders als de arts aangeeft dat de mishandeling de directe aanleiding was voor de longontsteking, die het slachtoffer fataal is geworden.

Tip:

Bij vraagstukken waar het causaal verband een rol speelt, moet eigenlijk een tijdlijn worden gemaakt. Welke gebeurtenissen hebben in welke tijdsvolgorde plaatsgevonden en hoe verhouden deze zich tot elkaar? Dit wordt ook wel de ‘causale keten’ genoemd. Andere oorzaken voor het ingetreden gevolg moeten goed worden bestudeerd. Op deze wijze kan vast komen te staan dat uw gedraging niet of niet geheel doorslaggevend is geweest. U dient dan te worden vrijgesproken.

Wij kunnen u hierbij helpen! Voor meer informatie kunt u een van onze gespecialiseerde strafrechtadvocaten bereiken op telefoonnummer 035-303 8110. Ook kunt u het contactformulier invullen of een vraag stellen op ons online forum. Wij zullen dan zo spoedig mogelijk contact met u opnemen.

Maakt u zich zorgen over de kosten van een advocaat? Dat is vaak niet nodig. In veel gevallen wordt er door de Raad voor Rechtsbijstand een toevoeging afgegeven. Dat betekent dat uw advocaat wordt betaald door de overheid en u zelf slechts een enkele eigen bijdrage hoeft te betalen.